Acasă Revista de Traduceri Literare Atelierul traducătorului literar ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΗΣΗ / Ce este poezia

Takis Sinopoulos 06 © Fundația Takis Sinopoulos — Takis Sinopoulos © Fundația Takis Sinopoulos

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΗΣΗ / Ce este poezia

29 aprilie 2023

ΧΑΡΑ ΠΡΕΒΕΔΩΡΟΥ (*1943)

Χαρά Πρεβεδώρου γεννήθηκε στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, υπηρέτησε στη Μέση Εκπαίδευση. Έχει εκδώσει επτά ποιητικές συλλογές: Σήματα (Γαβριηλίδης, 2007), Οι περιπατητές (Γαβριηλίδης, 2009), Δορυφορήματα (Γαβριηλίδης, 2011), Χρόνος ο ακέραιος (Γαβριηλίδης, 2013), Αλμύρα (Γαβριηλίδης, 2014), Παραστάσεις (Γαβριηλίδης, 2018), Λευκές λήκυθοι (Κουκκίδα, 2020) και ένα βιβλίο διηγημάτων, Όσα παίρνει ο χρόνος (Ιωλκός, 2021).

HARA PREVEDOROU (*1943)

Hara Prevedoru s-a născut în Argostoli (Cefalonia) şi trăieşte în Atena. A studiat filologia la Universitatea din Atena şi a profesat în cadrul învăţământului mediu. A publicat şapte volume de poezii: Semne (Gavriilides, 2007), Hoinarii (Gavriilides, 2009), Verbe satelite (Gavriilides, 2011), Timp integru (Gavriilides, 2013), Salinitate (Gavriilides, 2014), Reprezentaţii (Gavriilides, 2018), Amfore albe (Koukkida, 2020) și un volum de povestiri, Pe aripile timpului (Iolkos, 2021).

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΗΣΗ

Ρωτάει το παιδί.
Εδώ σε θέλω μάστορα
με την ποδιά σου λεκιασμένη
από τις αντιφάσεις.
Όσο κι αν είσαι χεροδύναμος στις λέξεις, δε φτάνεις ως το μαλακό μουμούδι ͘ σκληρό το τσόφλι,
κι αν το ζορίσεις,
θρυμματίζεται κι η ψίχα.
Ε, πες τα χιλιοειπωμένα,
ότι είναι λόγος που χορεύει
από καταβολής τυμπάνων,
βαμμένος ή γυμνός,
λόγος που υποκρίνεται την έλλειψή του, λοξίας λόγος.
Κι ύστερα δείξε στο παιδί τους ποιητές τους ανθολογημένους απ’ τον Θάνατο, κριτικό μέγα,
και πες πως είναι ποίηση
όσα μαστόρεψαν
και πιο πολύ αυτά που δε μαστόρεψαν ποτέ τους.

ΔΟΡΥΦΟΡΗΜΑΤΑ, Γαβριηλίδης, 2011

CE ESTE POEZIA

Întreabă copilul.
Aici te vreau, meştere
cu şorţul tău pătat
de contraziceri.
Oricât de puternic ai fi în cuvinte,
nu ajungi până la miezul moale;
dură este coaja,
iar dacă o forţezi,
se fărâmiţează şi miezul.
Ei, zi-le pe cele răs-spuse,
că este cuvânt care dansează
de la facerea tobelor,
vopsit sau despuiat,
cuvânt care îşi simulează propria absenţă cuvânt ambiguu.
Iar apoi arată-i copilului poeţii
pe cei antologaţi de Moarte,
marele critic,
şi spune că poezie este
ceea ce ei au meşterit
şi, mai mult de atât, ceea ce n-au meşterit ei niciodată.

VERBE SATELITE, Gavriilides, 2011

ΑΘΡΟΙΣΗ ΕΛΑΧΙΣΤΩΝ

διαβάζοντας Όμηρο

Οι άνθρωποι των δύο στίχων,
κομμάτια κρέας για την όρεξη του ήρωα
στον δρόμο προς τον μεγάλο εχθρό.
Ο ήρωας κάνει μια κατεβασιά
και σκοτώνει φτιαχτά ονόματα
πασπαλισμένα με λίγη ποιητική θλίψη,
ώστε να φτάσει, σκονισμένος ωραία ως νικητής,
το μεγαλείο της σκόνης.
Γι‘ αυτόν μανάδες γεννάνε αριθμούς.
Δύο επί τρία καταβρόχθισε
η μονόφθαλμη του Οδυσσέα μοίρα
κι έτσι γλίτωσε·
επτά σφαγμένοι και πνιγμένοι προλόγισαν τους άμετρους, καθώς βουτούσε στο Ποτάμι ο Αχιλλέας
τη θνητή τιμή του.
Και οι «τόσοι περίπου» των Ειδήσεων;
Το αίμα τους δεν το πληρώνει
ούτε η ποίηση.

ΟΙ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΕΣ, Γαβριηλίδης, 2009

SUMA MINIMELOR

citind Homer

Oamenii de două versuri,
bucăţi de carne pentru pofta eroului
în drum spre marele duşman.
Dintr-o lovitură, eroul
ucide nume contrafăcute,
presărate cu oarece tristeţe poetică,
încât să acceadă, frumos aurit ca biruitor,
la măreţia poleirii.
Pentru el mamele nasc numere.
Doi înmulţit cu trei a devorat
destinul monoftalm al lui Odiseu
şi astfel a scăpat;
şapte înjunghiaţi şi înecaţi i-au prevestit pe cei fără număr, în timp ce Ahile cufunda în Râu
onoarea sa muritoare.
Şi cei „aproximativ atâţia“ de la Ştiri?
Sângele lor nu-l răscumpără
nici poezia.

HOINARII, Gavriilides, 2009

ΕΡΩΤΙΚΟ 2

Ξένοι έως απόκοσμοι.
Βγήκαν στην άκρη του γιαλού
με αφρούς στα μαλλιά
και ένθετες σταγόνες στα ματοτσίνορα.
Κάπως έτσι ξυπνούν ναυαγισμένα αγάλματα. Αυτή είχε δυο βούλες κόκκινες στα στήθη της σαν να είχε μόλις θηλάσει θαλάσσια πλάσματα κι αυτός είχε έναν έρωτα αφηρημένο
σαν απ‘ τον ύπνο του βυθού.
Της έδωσε ένα φιλί στον ώμο
κι ο ώμος της ανασηκώθηκε και το παρέτεινε. Μου ’ρθε να κλάψω όπως κλαίει ο Μίμνερμος για την κατάρα των καλών πραγμάτων
να περνάνε.

ΑΛΜΥΡΑ, Γαβριηλίδης, 2014

EROTICĂ 2

Străini până la a fi nepământeni.
Au ieşit la marginea ţărmului
cu spume în plete
şi picături încrustate în gene.
Cam așa se trezesc statuile naufragiate. Ea avea două boabe roşii pe sânii ei

ca şi cum tocmai ar fi alăptat făpturi ale mării, iar el avea un amor distras,
ca provenind din somnul adâncului.
Îi dădu un sărut pe umăr

şi umărul ei se ridică şi îl prelungi.
Mi-a venit să plâng cum plânge Mimnermos pentru lucrurile bune,
blestemate să se treacă.

SALINITATE, Gavriilides, 2014

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ

Η κυρά – Μάγδα πόρνη από συμπόνια στην Κατοχή. Μοίραζε το σώμα της βουτώντας το στην αμαρτία.

Ούτος εστί ο άρτος μου, έλεγε. Παντρεύτηκε τον Παραλυτικό
Στο φως των λύχνων τον γιάτρευε ως το πρωί, μα δεν του είπε «δεύρο» όταν πέθανε·
από άγγελος άνθρωπος πάλι; γιατί;
Μ‘ ένα παιδί του χωριού σαλό έχει φιλίες. Μαζί αγγελοκρούονται κάποια βράδια·
το παίρνει μέσα της, να το ξαναγεννήσει γερό. Και το πρωί γυρίζει τα ξωκλήσια
κι ανάβει τσιγάρο μπρος στις εικόνες, κοιτώντας τες επίμονα – γνωστοί της. Βρήκανε μια φορά φωτογραφία της
στον Χριστό δίπλα.
Της σάλεψε, είπανε, μα εγώ πιστεύω.

ΣΗΜΑΤΑ, Γαβριηλίδης, 2007

MARŢEA MARE

Madam – Magda prostituată din compasiune sub ocupaţie. Îşi împărţea trupul scufundându-l în păcat.

Aceasta este pâinea mea, spunea.
S-a măritat cu Paraliticul
La lumina lămpilor îl vindeca până dimineaţa, dar nu i-a spus „Vino!“ când a murit;
se făcu din înger om iarăşi? de ce?
Cu un băiat smintit din sat a legat prietenie. În unele nopţi se iubesc îngereşte;
îl ia înlăuntrul ei, ca să-l renască teafăr.
Iar dimineaţa colindă bisericile
şi aprinde ţigara în faţa icoanelor,
privindu-le insistent – sunt cunoştinţele ei. Odată au găsit fotografia ei
alături de Hristos.
A înnebunit, spuneau despre ea, dar eu cred.

SEMNE, Gavriilides, 2007

TΟΥ OΙΔΙΠΟΔΑ

Ορίζεις την πορεία σου.
Ξέρεις από που φεύγεις και που πας.
Όλα τα ελέγχεις, νικάς και ερωτεύεσαι
και λύνεις τα αινίγματα.
Ό,τι συμπίπτει – ή μήπως επιπίπτει; –
το περιφρονείς.
Κι αίφνης ανοίγουνε τα μάτια σου
πίσω απ‘ τα βλέφαρα
κι αναρωτιέσαι:
Ποιόν νίκησες;
Ποιόν ερωτεύτηκες;
Τί έλυσες;
Απλώς
ο πάσσαλος – θεός
σου ‘δωσε μάκρος
– πρήστηκαν οι αστράγαλοι απ‘ το τέντωμα – να φτάσεις ως τα ερωτήματα.
Οι απαντήσεις στο σκοτάδι.
Οι απαντήσεις είναι το σκοτάδι.

ΔΟΡΥΦΟΡΗΜΑΤΑ, Γαβριηλίδης, 2011

LUI OEDIP

Îţi determini propria cale.
Ştii de unde pornești şi încotro mergi.
Ţii totul sub control, biruieşti şi te îndrăgosteşti şi dezlegi enigmele.
Tot ce coincide – sau poate copleșește? – nesocoteşti.
Şi brusc ţi se deschid ochii
în spatele pleoapelor
şi te întrebi:
Pe cine ai biruit?
De cine te-ai îndrăgostit?
Ce ai rezolvat?
Doar
Zeul-țăruș
ţi-a dat dimensiune
– s-au umflat gleznele de încordare –
ca să ajungi până la întrebări.
Răspunsurile sunt în întuneric.
Întunericul este răspunsul.

VERBE SATELITE, Gavriilides, 2011

COMUNICAT

Peter Sragher, Raport de activitate 2018-2023

Convocator

Boris Kashapov și zâmbetul lui pe care scrie PACE

Colocviile de traduceri literare 44 – Fără mobil începe poezia să…

Colocviile de traduceri literare 42 – în cuptor la poezie fierbinte…

[VIDEO] Colocviile de Traduceri Literare 39 – Stavros Deligiorgis, At the…

Colocviile de traduceri literare 40 – Beție mistică, beție profană

Romantismul polonez. Particularități

Adam Mikiewicz, Romantismul

Mesajul mesianic în romantismul polonez

Adam Mickiewicz, Sonete din Crimeea*

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΗΣΗ / Ce este poezia

Lasă un răspuns Anulează răspunsul

Maja Novak – Cârciuma din strada Vase Miškin

Ausiàs March, Veles e vents