Traduceri în limba greacă de Angela Bratsou
era cât pe ce să inventez o limbă nouă,
dar cantitatea de durere nu mi-a fost de-ajuns.
așa că am coborât stâna, cu tot cu turmele, la poale,
precum fac toți păstorii toamna cu turmele lor.
deși soarele frigea, noaptea dârdâiam sub blană de oaie
ca nou-născutul înfășat într-o batistă udă.
revelațiile de atunci și-au frecat degeaba spinarea de steaua polară
ca iasca de cremene: nicio scânteie n-a scăpărat.
pe mici suprafețe, totuși, iarba s-a înnegrit, adusă de spate,
dar poate și din cauza oilor, care n-aveau habar de colosala lor putere.
o sută de zile, n-am mai suit la stânile de pe vârfuri,
timp în care am tăiat treizeci de berbeci,
pentru mine și însoțitori.
acum, dac-ar fi să le duc pe celelalte la casele lor,
stăpânii m-ar sminti în bătaie.
dacă aș urca înapoi, lupii mi-ar mânca turma toată.
iar felul meu de a vorbi l-ar face pe Cratylos să râdă de toată
strădania mea de a inventa
limba cu care i-aș fi vrăjit chiar și pe morocănoșii cretani.
ήμουν έτοιμος να ανακαλύψω μια νέα γλώσσα,
αλλά ο φόρτος του πόνου δεν μου έφτανε.
έτσι κατέβασα τη στάνη, μαζί με τα κοπάδια της, στους πρόποδες.
όπως κάνουν με τα κοπάδια τους το φθινόπωρο όλοι οι βοσκοί.
αν και ο ήλιος έκαιγε, τη νύχτα τουρτούριζα κάτω από την προβιά
σαν νεογέννητο τυλιγμένο σε βρεγμένο μαντήλι.
οι αποκαλύψεις εκείνης της εποχής μάταια έτριψαν την ράχη τους πάνω στον πολικό αστέρα
σαν την ίσκα με τον πυριτόλιθο: δεν στραφτάλισε ούτε σπίθα.
σε μικρές επιφάνειες, όμως, το γρασίδι σκοτείνιασε, γυρισμένο ύπτια,
αλλά ίσως και λόγω των προβάτων, που δεν είχαν ιδέα για την κολοσσιαία δύναμή τους.
εδώ και εκατό μέρες δεν ανέβηκα στις στάνες των βουνοκορφών,
ενώ σε αυτό το διάστημα έσφαξα τριάντα κριάρια,
για τους συντρόφους μου και για μένα.
τώρα, αν πήγαινα τα υπόλοιπα στα σπίτια τους,
οι ιδιοκτήτες τους θα μ΄ έδερναν του σκοτωμού.
αν ξαναανέβαινα, οι λύκοι θα μου έτρωγαν ολόκληρο το κοπάδι.
και ο τρόπος της ομιλίας μου θα έκανε τον Κρατύλο να γελάσει με όλη την επινοητική μου προσπάθεια
για τη γλώσσα με την οποία θα μάγευα ακόμα και τους γκρινιάρηδες κρητικούς.
peste drum de crîşma unde stau şi beau
e biserica. eu şi părintele ne pîndim de mulţi ani.
aş vrea să-l slujesc şi eu pe dumnezeu dar mi-e teamă.
ar vrea şi el să bea cu mine dar n-are curajul.
atunci ridică înspre mine crucea cu mînie
şi mă ameninţă şi atunci ridic şi eu înspre el
halba cu bere şi-l ameninţ
şi bat furios din picioare şi se mînie şi el
şi dă îndărătul ferestrelor din picioare şi mîini.
poate nu ar trebui să vin duminica la birt
chiar de la şapte dimineaţa, el îşi începe
slujba la nouă. dar la şapte, exact la şapte
se furişează şi el în altar şi începem să ne facem semne.
două ceasuri ne pîndim fără-ncetare. cînd începe slujba
nu mai e acelaşi om: le spune alor lui
vorbe întortocheate, saltă vocea, greşeşte predica, se întrerupe
şi în tot răstimpul ăsta dă de mai multe ori fuga-n altar,
ridică perdelele, mă caută şi începe să dănţuiască
şi bate cu crucea-ndrăcit către mine.
ameninţă gata să spargă ferestrele.
şi eu mă înfurii atunci şi mai grozav şi ridic
halba de bere mai sus şi el iar fuge dincolo şi le vorbeşte
credincioşilor, dar nu rezistă prea mult, îşi zice
predica prea degrabă, se grăbeşte să se descotorosească
de ei mai devreme, să poată reveni la fereastră.
probabil şi în predică vorbeşte tot de mine şi păcatul meu.
aşa cum eu alor mei le vorbesc în birt mereu de el.
într-o zi vom intra în biserică, cu căpăţînile plecate,
toţi noi ăştia luaţi de soartă şi daţi peste cap
şi părintele o să ne ierte şi-o să ne dea binecuvîntarea.
o să facem atunci un chef pe cinste, părinte,
întotdeauna plătesc eu, poţi bea liniştit,
noi n-avem cui te pîrî. şi după aia o să ne mutăm să bem la tine,
o să fie duminică seara tîrziu, n-o să ne vadă nimeni.
dar încetează să mă mai ameninţi, mi-e acum atît de frică
de cei ce mă ameninţă cu viaţa veşnică, părinte.
απέναντι από την ταβέρνα που κάθομαι και πίνω
είναι η εκκλησία. ο ιερέας κι εγώ ενεδρεύουμε ο ένας τον άλλον εδώ και πολλά χρόνια.
θα ήθελα κι εγώ να υπηρετήσω τον θεό, αλλά φοβάμαι.
θα ήθελε κι αυτός να πιει μαζί μου, αλλά δεν έχει το κουράγιο.
τότε μου υψώνει θυμωμένος τον σταυρό
και με απειλεί, και τότε κι εγώ του σηκώνω
τη κούπα μπύρας και τον απειλώ
και χτυπάω το πόδι οργισμένος και θυμώνει κι αυτός
και πίσω απ΄ τα παράθυρα κουνάει χέρια πόδια.
ίσως δεν θά᾽πρεπε να πηγαίνω κυριακάτικα στο μπιράδικο
στις επτά το πρωί κιόλας, εκείνος αρχίζει
τη λειτουργία στις εννιά. αλλά στις επτά, ακριβώς στις επτά
καταφεύγει και αυτός στην Αγία Τράπεζα και αρχίζουμε να κάνουμε νοήματα.
δύο ώρες παρακολουθούμε ο ένας τον άλλον. όταν ξεκινάει η λειτουργία
δεν είναι πια ο ίδιος άνθρωπος: λέει στους δικούς του
μιλάει αλαμπουρνέζικα, υψώνει τη φωνή του, μπερδεύει το κήρυγμα, διακόπτεται
και όλο αυτό το διάστημα πολλές φορές δρόμο στην Αγία Τράπεζα,
σηκώνει τις κουρτίνες, με ψάχνει και αρχίζει να χοροπηδάει
και να κραδαίνει δαιμονισμένος τον σταυρό προς την κατεύθυνσή μου.
απειλεί ότι είναι έτοιμος να σπάσει τα τζάμια.
και τότε θυμώνω κι εγώ ακόμα περισσότερο και σηκώνω
πιο ψηλά τη κούπα της μπύρας και εκείνος τρέχει πάλι και μιλάει
στους πιστούς, αλλά δεν αντέχει πολύ, κηρύττει
πολύ βιαστικά, σπεύδει να ξεμπλέξει μ΄ αυτούς
όσο γίνεται γρηγορότερα, για να μπορέσει να ξαναπάει στο παράθυρο.
πολύ πιθανό και στο κήρυγμα να μιλάει πάλι για μένα και την αμαρτία μου.
όπως κι εγώ πάντα στο κουτούκι λέω γι΄ αυτόν στους δικούς μου.
μια μέρα θα εισέλθουμε στην εκκλησία με σκυμμένα κεφάλια,
όλοι μας που από τη μοίρα είμαστε καταδικασμένοι και αντιφατικοί
και ο παπάς θα μας συγχωρήσει και θα μας δώσει την ευλογία του.
τότε θα γλεντήσουμε για τα καλά, πάτερ,
πάντα εγώ κερνάω, πίνε άνετα,
δεν έχουμε σε ποιόν να σε κατηγορήσουμε. και πετιόμαστε να πιούμε σε σένα,
κυριακή βράδυ αργά θα είναι, κανείς δεν θα μας δει.
Σταμάτα όμως να με απειλείς, φοβάμαι πολύ τώρα
αυτούς που με απειλούν με την αιώνια ζωή, πάτερ.
12 octombrie 1992
mă întorc acasă după ani și ani de
umblat prin bucurești
și mă întorc cu o plasă goală în mînă
și iese ea la poartă și îmi zice păi,
dragul nostru, parcă ai zis că mergi la cîștig
parcă ziceai că tu, în doi ani, o să cîștigi cît alții în patru
și uite că acum n-aduci nimic.
ba, uite, dragilor, chiar nimic am cîștigat.
și aduc atîta nimic acasă cît n-a putut aduna
nimeni în ăștia doi ani.
nici n-am putut căra de unul singur atîta
nimic cît am cîștigat.
în urma mea vin carele-ncărcate cu nimic,
gata să se rupă sub greutate.
cînd or să se deșarte toate-n curtea noastră,
nimeni n-o să aibă atîta nimic ca și noi.
într-un an, doi, o să fie mai căutat decît aurul.
o să vindem din el numai cînd va fi la mare preț.
fiți siguri, dragilor, atîta nimic n-are nimeni.
doi ani am tot adunat numai cu gîndul la voi.
12 Οκτωβρίου 1992
επιστρέφω σπίτι μετά από πολλά χρόνια
περιπλάνησης μέσα στο Βουκουρέστι
και επιστρέφω με μια αδειανή σακούλα στο χέρι
και βγαίνει εκείνη στην πόρτα και μου λέει καλά,
αγαπημένε μας, δεν έλεγες ότι θα πήγαινες για κέρδος
δεν έλεγες ότι εσύ σε δύο χρόνια θα κέρδιζες όσο οι άλλοι σε τέσσερα
και κοίτα, τώρα δεν φέρνεις τίποτα.
μα, αγαπητοί μου, ακριβώς το τίποτα έχω κερδίσει.
και φέρνω σπίτι τόσο τίποτε όσο κανείς άλλος δεν θα μπορούσε
να μαζέψει αυτά τα δύο χρόνια.
μόνος μου δεν μπόρεσα καν να κουβαλήσω όλο αυτό το
τίποτα που έχω κερδίσει.
πίσω μου έρχονται κάρα φορτωμένα με τόσο τίποτα,
που είναι έτοιμα να διαλυθούν κάτω από αυτό το βάρος.
όταν όλα θα ξεφορτώσουν στην αυλή μας,
κανείς δεν θα έχει όσο εμείς τόσο τίποτα.
σε ένα ή δύο χρόνια, θα το αναζητούν πιο πολύ και από το χρυσό.
θα πουλάμε απ΄ αυτό μόνο όταν θα έχει υψηλή τιμή.
πιστέψτε με, αγαπητοί, τόσο τίποτα δεν έχει κανείς.
δύο χρόνια μάζευα, και σκεφτόμουν μόνον εσάς
